Τι είναι το σπλαχνικό σύστημα και η θεραπευτική αγωγή

Η θεραπευτική αγωγή εστιάζει στις μεταβολές στο περιφερικό νευρικό σύστημα (ΠΝΣ), στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ) και στο αυτόνομο νευρικό σύστημα (ΑΝΣ), ως αιτία ή ως συνέπεια κάποιας βλάβης ιστών / περιβάλλοντος ή κάποιας δυνητικής βλάβης ιστών / περιβάλλοντος στο σώμα. Βλάβη ιστών ή δυνητική βλάβη ιστών σημαίνει: κυτταρική βλάβη ή σχεδόν (δυνητική) κυτταρική βλάβη σε διάφορους ιστούς του σώματος όπως μύες, οστά, τένοντες, νεύρα, αιμοφόρα αγγεία κλπ. Βλάβη περιβάλλοντος σημαίνει ερεθίσματα από το εξωτερικό του σώματος που απειλούν τις φυσιολογικές ανθρώπινες λειτουργίες. Αυτά τα ερεθίσματα μπορεί να είναι: θόρυβος, φως, οσμή, μεταβολές του καιρού, τοξίνες στον αέρα, απειλητικές κοινωνικές επαφές κλπ… Τα ερεθίσματα αυτά μπορεί ακόμη και να προκαλέσουν βλάβη στους ιστούς. Η “Νευροθεραπεία δια χειρισμών” είναι μία προχωρημένη θεραπευτική μέθοδος όπου ειδικές νεύρο-αντανακλαστικές τεχνικές επί του σώματος συνδυάζονται με νεύρο-ρεφλεξολογία (NR). Είναι μία «δια χειρισμών» θεραπευτική μέθοδος λόγω της εφαρμογής τεχνικών με τα χέρια στο μυοσκελετικό σύστημα και στο σύστημα των σπλάχνων (οργάνων). Είναι μία «νεύρο-» θεραπευτική μέθοδος λόγω της εφαρμογής «αντανακλαστικών» τεχνικών στο ΠΝΣ, στο ΚΝΣ και στο ΑΝΣ. Αυτές οι τεχνικές αναπτύσσονται σε 3 επίπεδα και συνδυάζονται πάντα με τα “νεύρο-αντανακλαστικά σημεία” στο σκελετό του ποδιού:

  1. Τεχνικές “νεύρο-αντανακλαστικής τριβής των μαλακών μορίων” (NSFT).
  2. Τεχνικές “συντονισμού της σπονδυλικής στήλης” (SP)
  3. Κινητοποίηση των σπλάχνων (οργάνων) (VM)
  4. “Νεύρο-αντανακλαστικά σημεία” στο σκελετό του ποδιού (NR).

Τι είναι τα 'νεύρο-αντανακλαστικά σημεία' στο σκελετό του ποδιού;

Τα ‘νεύρο-αντανακλαστικά σημεία’ (NR), είναι συγκεκριμένα σημεία που αφορούν χιλιοστά από το περιόστεο των οστών του άκρο πόδα. Θεωρούμε ότι αυτά τα μικρά σημεία αναλογικά αντανακλούν σε συγκεκριμένα νεύρα του σώματος, άρα και τους ιστούς που ελέγχονται από αυτά. Έχουμε διαπιστώσει ότι όταν πιέζουμε/ερεθίζουμε αυτά τα σημεία, έχουμε ένα άμεσο αποτέλεσμα στα αντίστοιχα νεύρα και στους ιστούς στόχους. Ασκώντας σταθερή πίεση σε αυτά τα σημεία, επιλέγοντας ο θεραπευτής τα κατάλληλα κάθε φορά, ανάλογα με το προσδοκώμενο όφελος, χρησιμοποιώντας τη πρώτη φάλαγγα του αντίχειρα ή τη φάλαγγα του δείκτη του χεριού του, μεταφέρει ερεθίσματα, μέσω του νευρικού συστήματος, ώστε να προκληθεί θεραπευτική μεταβολή στις δομές στόχος. Εάν το νεύρο ή οι ιστοί στόχος δυσλειτουργούν, τα σημεία θα αντιδράσουν εκλύοντας άλγος. Η πίεση διατηρείται μέχρι να φύγει το άλγος (όχι πάντως περισσότερο από 15 δευτερόλεπτα). Έως τότε μπορεί να παρατηρηθεί κάποιο θεραπευτικό αποτέλεσμα στους ιστούς στόχο ή στο νεύρο ή στη νευρική δομή. Κάποια σημεία ενδεχομένως να αντιδράσουν εκλύοντας αυξανόμενο άλγος ή παρατεταμένο άλγος. Σε αυτή την περίπτωση δεν θα υπάρξει θεραπευτική μεταβολή στους ιστούς στόχο και επιβάλλεται να διακοπή η πίεση. Προσπαθώντας να εξηγήσουμε το παραπάνω φαινόμενο θα πρέπει να λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι στο νευρικό μας σύστημα υπάρχει ένα σύστημα εξωτερικών εμμύελων νευρώνων που μέσω του Νωτιαίο Μυελού (ΝΜ) μεταφέρει ταχύτατα πληροφορίες στον θάλαμο και τον αισθητικό φλοιό του Εγκεφάλου ότι ‘ίσως’ κάτι συμβαίνει. Αν ερεθίσεις στο πέλμα του ποδιού τα νεύρο-αντανακλαστικά σημεία (NR points), μέσω αυτών των εμμύελων νευρώνων, θα μεταδοθεί το ερέθισμα ταχύτατα στον Εγκέφαλο, ο οποίος με τη σειρά του θα πυροδοτήσει αλλαγές. Επίσης είναι γνωστό ότι οι αμύελοι νευρώνες είναι αργοί, εσωτερικοί, ενώ χρειάζονται ακόμη και μέρες για να προκαλέσουν αλλαγές στους ιστούς, άρα σχετίζονται με τις αλλαγές που παρατηρούνται μέρες μετά τη θεραπεία. Οι αλλαγές στο νευρικό σύστημα έχουν τελικό στόχο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποκατάσταση της ομοιόστασης.

Συνδέσεις οργάνων με νευρικό σύστημα και εγκέφαλο στη μοντέρνα νευροφυσιολογία:

Ιδιοδεκτικότητα: Υπάρχουν 7500 υποδοχείς σε κάθε πέλμα, 15000 και στα δυο πόδια, συνδέονται μέσω των ταχέων αισθητικών ινών με τον Εγκέφαλο. Ενεργοποιούνται όταν στεκόμαστε, βαδίζουμε όταν τα πόδια στηρίζονται στο έδαφος και φυσικά όταν τα τρίβουμε. Όταν τα τρίβουμε ενεργοποιούν διαδοχικά το κνημιαίο, το περονιαίο και το ισχιακό νεύρο, στη συνέχεια το ερέθισμα φτάνει στον ΝΜ, συνδέεται με την ανιούσα οδό, και πηγαίνει άμεσα στον Εγκέφαλο. Πρώτα ανεβαίνει στην παρεγκεφαλίδα μετά στον θάλαμο και τέλος στον αισθητικό φλοιό με ταχύτητα 400 m/sec. Στόχος αυτών των αισθητικών ερεθισμάτων είναι να πληροφορήσει τον εγκέφαλο πως στεκόμαστε ή κινούμαστε στον χώρο. Σημαντική πληροφόρηση για τη διατήρηση της ισορροπίας. Διαταραχή της ιδιοδεκτικότητα σημαίνει διαταραχή της ισορροπίας. Με τη τριβή των πελμάτων ενεργοποιούνται οι 15000 αισθητικοί υποδοχείς, αν αυτό μάλιστα γίνει σε μια συνεδρία τουλάχιστον για περίπου 45 λεπτά της ώρας , τότε πρόκειται για γιγάντια πληροφόρηση του Εγκεφάλου, ενεργοποιώντας με αυτόν τον τρόπο την επίγνωση/συνειδητότητα ολόκληρου του σώματος, γεγονός το οποίο αναμφισβήτητα είναι πολύ σημαντικό. Βέβαια το ίδιο αποτέλεσμα μπορούμε να έχουμε αν βάλουμε κάποιον στο μηχάνημα “power plate”. Φυσικά το ερώτημα που γεννάται είναι: Γιατί να καταβάλει ο θεραπευτής όλη αυτή τη προσπάθεια; Γιατί απλά ο στόχος μας δεν είναι αυτός, ο στόχος μας είναι η επίδραση σε συγκεκριμένες περιοχές – στόχους.

Πως οι ζώνες στα πόδια συνδέονται με τα όργανα ή διάφορες περιοχές του σώματος και πως η νεύρο-ρεφλεξολογία μπορεί να μειώσει τον πόνο ή πως προάγει τις λειτουργίες του σώματο;

Είναι γνωστό στη νευροφυσιολογία πως ο Εγκέφαλος διατηρεί αντίγραφα όλου σώματος. Υπάρχει αντίγραφο όλου του σώματος στη παρεγκεφαλίδα, στο εγκεφαλικό στέλεχος, στον θάλαμο και στον φλοιό του Εγκεφάλου. Αυτά τα αντίγραφα στα διάφορα τμήματα του Εγκεφάλου δεν είναι όλα ίδια, τα ονομάζουμε “ανθρωπάρια” (Homunculus) και πρόκειται για ομάδα με νευρικά κύτταρα στο σχήμα τμημάτων του σώματος, όπως για παράδειγμα του χεριού ή του ποδιού. Αναλυτικά: Παρεγκεφαλίδα: Στο μεσαίο τμήμα της παρεγκεφαλίδας υπάρχει απευθείας σύνδεση με το εγκεφαλικό στέλεχος. Όταν ένα μωρό γεννιέται μόνο το εγκεφαλικό στέλεχος έχει αναπτυχθεί πλήρως. Οπότε το ‘ανθρωπάριο’ στη παρεγκεφαλίδα αντανακλά το έμβρυο, περιέχει ένα αντίγραφο του εμβρύου μέσα στη μήτρα. Η παρεγκεφαλίδα ως γνωστόν ελέγχει όλες τις αυτόματες κινήσεις, την αρμονία στις κινήσεις, τον συντονισμό, και την ισορροπία. Θάλαμος: Βρίσκεται στον μεσεγκέφαλο, που είναι κατά το ήμισυ ανεπτυγμένος όταν γεννιόμαστε, ενώ το υπόλοιπο αναπτύσσεται στον πρώτο χρόνο της ζωής, άρα περιέχει αντίγραφο ενός παιδιού ενός έτους, δηλαδή το αντίγραφο ενός παιδιού που μπουσουλάει και πάντα πεινά. Αισθητικό τμήμα. Εγκεφαλικός φλοιός: Όταν γεννιόμαστε δεν υπάρχει φλοιός, αναπτύσσεται μετά τη γέννα και μέχρι την ηλικία των 20 ετών, έχει λοιπόν 20 χρόνια για να αναπτύξει ένα πλήρες αντίγραφο του σώματος, γι’ αυτό στον αισθητικό και κινητικό φλοιό υπάρχει πλήρες αντίγραφο του σώματος. Όταν λοιπόν αναφέρουμε το ‘ανθρωπάριο’, μιλάμε για μια εικόνα σαν τον άνθρωπο του Ντα Βίντσι, με τα χέρια σε έκταση. Στη παρεγκεφαλίδα το βρίσκουμε αποτυπωμένο ανάποδα χωρίς να γνωρίζουμε τον λόγο. Ας μη θεωρούμε ότι το ‘ανθρωπάριο’ είναι σταθερό και δεν μεταβάλλεται, αλλάζει συνεχώς, το αντίγραφο αλλάζει συνεχώς, πρόκειται για ένα σύστημα με πλαστικότητα.
Πειράματα έδειξαν ότι αν ερεθίσουμε με ηλεκτρικό ρεύμα τα ακροδάχτυλα των χεριών, η αντανάκλαση τους στο ανθρωπάριο “εκρήγνυται”, αυτό μπορεί να συμβαίνει ακόμη σε περιπτώσεις εκπαίδευσης, αν για παράδειγμα γυμνάσουμε τους δικέφαλους μύες, αυτοί στην αντανάκλαση τους στο αντίγραφο τους στο φλοιό θα εκραγούν. Το ίδιο συμβαίνει και σε βλάβη ιστών. Αποδεδειγμένα σε όλες τις νευροπάθειες, βρίσκουμε τέτοιες ‘εκρήξεις’ στα σημεία που αντιστοιχούν με τα σημεία του σώματος που πάσχουν. Οι εκρήξεις σε σχέση με τον νευροπαθητικό πόνο, έχουν να κάνουν με τους C αισθητικούς νευρώνες, μπορεί αυτό να δηλώνει ότι στον χρόνιο πόνο το αντίγραφο του σώματος στον εγκέφαλο διευρύνεται, εκρήγνυται. Δεν πρέπει να αντιλαμβανόμαστε το αντίγραφο ως εικόνα, αλλά ως νευρικά κύτταρα που συνδέονται μεταξύ τους. Έρευνες έδειξαν ότι όταν ενεργοποιείται ένα τμήμα του ‘ανθρωπάριου’, για παράδειγμα στον θάλαμο, μπορούμε να εντοπίσουμε αντιδράσεις στο τμήμα του σώματος που αντιστοιχεί (π.χ. στην ουροδόχο κύστη) ή το αντίστοιχο σημείο στο πόδι. Ερευνητές ενεργοποίησαν σε πιθήκους στο ‘ανθρωπάριο’ τα νευρικά κύτταρα που αντιστοιχούσαν στην ουροδόχο κύστη και διαπιστώθηκε ότι συγκεκριμένοι νευρώνες στο πόδι άρχισαν να αντιδρούν μαζί με την ουροδόχο κύστη. Διάφορες έρευνες έδειξαν επίσης ότι κάθε ‘σημείο’ μπορεί να γνωρίζει τι συμβαίνει στο άλλο ‘σημείο’. Άρα δυσλειτουργίες σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, αντανακλούν με λεπτομέρειες σε συγκεκριμένες περιοχές του ποδιού. Αν ο μεταβολισμός στο στομάχι αλλάξει, αλλάζει και στο αντίγραφο του στο ‘ανθρωπάριο’, αλλά και ο μεταβολισμός στα κύτταρα του ποδιού επίσης αλλάζει. Γι’ αυτό νιώθουμε σκληρές στη ψηλάφηση τις αντίστοιχες ζώνες στα πόδια, επειδή γίνονται αλλαγές στην υφή. Να επισημάνουμε επίσης ότι οι ζώνες επικαλύπτονται. Όταν λοιπόν πιέζουμε ένα ‘σημείο’ στη φτέρνα, για να επιδράσουμε στη λεκάνη, ή όταν πιέσουμε στα οστά του ταρσού, μπορεί να επιδράσουμε στη θωρακική περιοχή ή το στομάχι, όταν εργαζόμαστε στα δάκτυλα, μπορεί να επιδράσουμε στο κεφάλι ή τον εγκέφαλο. Όταν προκαλούμε ερεθίσματα σε διαφορετικά σημεία στο πόδι, μπορεί να μεταφερθούν σε διάφορα τμήματα των αντιγράφων του σώματος στον εγκέφαλο. Θυμηθείτε όταν τρίβουμε το πόδι θα επιδράσουμε σε όλα τα ανθρωπάρια στον εγκέφαλο, δεν μπορούμε να επιλέγουμε ένα συγκεκριμένο ανθρωπάριο. Έτσι ενεργοποιεί ταυτόχρονα το ανθρωπάριο στη παρεγκεφαλίδα, άρα ισορροπία, στον θάλαμο που σχετίζεται με την αίσθηση, αλλά και κινητικές αντιδράσεις αφού επιδρά στον ανθρωπάριο στον κινητικό φλοιό. Γνωρίζουμε λοιπόν ότι τρίβοντας το πόδι μειώνουμε τον πόνο. Αυτό που κάνουμε στη πραγματικότητα είναι να αλλάζουμε τον μεταβολισμό των αισθητικών υποδοχέων στο πόδι. Αλλάζοντας ταυτόχρονα τον μεταβολισμό στα διάφορα ανθρωπάρια στα διάφορα τμήματα του εγκεφάλου. Επίσης δεν πρέπει να θεωρούμε ότι όταν εφαρμόζουμε μια θεραπεία που αντιστοιχεί για παράδειγμα στη ζώνη του στομάχου, επιδρούμε μόνο εκεί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως βρισκόμαστε στο σώμα, άρα επιδρούμε σε οποιοδήποτε ιστό συνδέεται ή γειτονεύει με τη περιοχή στόχο. Όταν ερχόμαστε σε επαφή με το πόδι ενεργοποιούμε τους αισθητικούς υποδοχείς Merkel, που βρίσκονται στη βασική στιβάδα του επιθηλίου (στιβάδα κυττάρων που σχηματίζουν την επιδερμίδα του δέρματος και την επιπολής στιβάδα των βλεννογόνων και ορογόνων υμένων) συνήθως σε στενή σχέση με τις απολήξεις των νεύρων και τα σωμάτια Vater – Pacini που βρίσκονται στον υποδόριο ιστό του δέρματος, στο περιόστεο, γύρω από τις διαρθρώσεις και στην επιφάνεια των τενόντων και των περιτονιών που δεν είναι μόνο υποδοχείς πίεσης, αλλά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις δονήσεις.

Βιβλιογραφία

  1. Luger, N.M., Honore, P., Sabino, M.A., Schwei, M.J., Rogers, S.D., Mach, D.B., Clohisy, D.R. & Mantyh, P.W. (2001) Osteoprotegerin diminishes advanced bone cancer pain. Cancer Res, 61, 4038-47.
  2. Poole Helen, Glenn Sheila & Murphy Peter (2007) A randomised controlled study of reflexology for the management of chronic low back pain . European Journal of Pain, 11, 878-887.
  3. Pujol, L.A. & Monti, D.A. (2007) Managing cancer pain with nonpharmacologic and complementary therapies. J Am Osteopath Assoc, 107, ES15-21.
  4. Quinn, F., Hughes, C.M. & Baxter, G.D. (2008) Reflexology in the management of low back pain: a pilot randomised controlled trial. Complement Ther Med, 16, 3-8.
  5. Robb, K., Oxberry, S.G., Bennett, M.I., Johnson, M.I., Simpson, K.H. & Searle, R.D. (2008) A Cochrane Systematic Review of Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation for Cancer Pain. J Pain Symptom Manage.
  6. Samuel C.A. & Ebenezer I.S. (2007) The effects of reflexology on pain threshold and tolerance in an ice-pain experiment in healthy human subjects’. Forschende Komplementarmedizin , 14, 15.
  7. Schwei, M.J., Honore, P., Rogers, S.D., Salak-Johnson, J.L. , Finke, M.P., Ramnaraine, M.L., Clohisy, D.R. & Mantyh, P.W. (1999) Neurochemical and cellular reorganization of the spinal cord in a murine model of bone cancer pain. J Neurosci, 19, 10886-97.
  8. Sorkin, L.S., Xiao, W.H., Wagner, R. & Myers, R.R. (1997) Tumour necrosis factor-alpha induces ectopic activity in nociceptive primary afferent fibres. Neuroscience, 81, 255-62.
  9. Strang, P. (1998) Cancer pain–a provoker of emotional, social and existential distress. Acta Oncol, 37, 641-4.
  10. Thielking, P.D. (2003) Cancer pain and anxiety. Curr Pain Headache Rep, 7, 249-61.
  11. Wilkinson, S., Barnes, K. & Storey, L. (2008) Massage for symptom relief in patients with cancer: systematic review. J Adv Nurs, 63, 430-9.
  12. Woolf, C.J., Allchorne, A., Safieh-Garabedian, B. & Poole, S. (1997) Cytokines, nerve growth factor and inflammatory hyperalgesia: the contribution of tumour necrosis factor alpha. Br J Pharmacol, 121, 417-24.
Χαρίλαος Βογιατζής